Założenie własnej firmy w Norwegii nie jest skomplikowane, a może przynieść sporo korzyści z polskiej perspektywy. W ostatnich latach liczba firm zakładanych w Norwegii przez Polaków sukcesywnie się zwiększa. Jak założyć własna firmę i co warto wiedzieć o prowadzeniu działalności i zarobkach w Norwegii? Zapraszamy do zapoznania się z naszym poradnikiem.
Firma w Norwegii – poradnik, do którego warto zajrzeć
Od czasu dołączenia do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Polacy podlegają w Norwegii tym samym przepisom, co miejscowi przedsiębiorcy. Zaletą jest tutaj: uproszczone formalności i liberalne prawo dotyczące zakładania działalności gospodarczej. Wszystkie sprawy urzędowe można wygodnie załatwić za pośrednictwem jednego, internetowego portalu rządowego. Czym różnią się poszczególne rodzaje firm i jakie koszty działalności ponoszą przedsiębiorcy w Norwegii?
Ile kosztuje firma w Norwegii?
Koszty założenia firmy w Norwegii uzależnione są od rodzaju przedsiębiorstwa i charakteru prowadzonej przez nie działalności.
- Rejestracja firmy w Enhetsegisteret jest obowiązkowa i bezpłatna w przypadku wszystkich firm.
- Zgłoszenie własnej działalności do Foretaksregisteret (to odpowiednik Rejestru Handlowego w Polsce) jest płatne i wynosi 2250 NOK przy rejestracji online oraz 2832 NOK za przyjęcie wniosku w wersji tradycyjnej.
Wszystkie przedsiębiorstwa samozatrudnione – z ograniczoną lub nieograniczoną odpowiedzialnością – są zobowiązane do rejestracji w Rejestrze Przedsiębiorstw. To samo dotyczy firm jednoosobowych, które handlują zakupionymi towarami lub zatrudniają więcej niż pięciu pracowników na głównym stanowisku. Inne firmy jednoosobowe mogą się dobrowolnie zarejestrować.
- Koszt uzyskania kart branżowych – niezbędnych w przypadku firm budowlanych i sprzątających to 104 NOK netto
- Szkolenie HMS (polski odpowiednik BHP) – konieczne w przypadku zatrudniania pracowników, kosztuje w przypadku kursu online około 1500 NOK.
Własna firma w Norwegii a podatki – co trzeba wiedzieć?
W porównaniu z polskim prawem podatkowym norweskie przepisy są wyjątkowo przyjazne dla przedsiębiorców. Własna firma w Norwegii podatkowo wypada całkiem korzystnie.
- Trygdeavgift, czyli odpowiednik polskiego ZUS, stanowi mniej więcej 11,4% wysokości dochodu. Dla firm o niskich lub zerowych przychodach opłata ta podlega proporcjonalnemu zmniejszeniu lub wstrzymaniu.
- Zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 22% płacone są kwartalnie lub w systemie półrocznym. Nadwyżki zysków firm są oprocentowane według różnych progów procentowych, zależnych od wysokości dochodu.
- Podatek VAT – obowiązuje firmy wykazujące obrót powyżej 50 tys. NOK w skali roku. Dzieli się na trzy stawki: podstawową – 25%, zredukowaną – 15% i niską – 12%.
- Wynagrodzenie pracownika najczęściej rozliczane jest w systemie godzinowym. Wypłaty naliczane są zazwyczaj zgodnie z tzw. timeliste, czyli wykazem przepracowanych godzin pracy. W przypadku stałych godzin pracy obowiązuje fastlønn, czyli ustalone z pracodawcą miesięczne wynagrodzenie pracownika.
Firma w Norwegii a emerytura
Wiek emerytalny w Norwegii wynosi 67 lat. Wypłacane świadczenie emerytalne składa się z trzech części.
- Wypłata z Folketrygden – obowiązkowa część finansowana z systemu ubezpieczeń społecznych.
- Emerytura od pracodawcy – świadczenie związane z obowiązkowym programem emerytalnym w firmach dla pracowników.
- Oszczędności – dobrowolna część finansowana z własnych programów oszczędzania.
Emeryturę w Norwegii mogą pobierać osoby zarejestrowane w norweskim systemie ubezpieczeń od co najmniej 3 lat. Emeryci mogą podjąć pracę w dowolnym wymiarze czasowym, nie tracąc przy tym prawa do świadczenia, bez względu na wysokość pobieranego wynagrodzenia. W przypadku wyjazdu za granicę, prawo do norweskiej emerytury mają obywatele krajów, z którymi Norwegia podpisała stosowną umowę.*Polska zalicza się do tych krajów.
Przyjazne prawo podatkowe w Norwegii
Z punktu widzenia polskich przedsiębiorców norweskie przepisy podatkowe są bardzo korzystne. W przypadku własnej działalności, koszt podstawowy to podatek dochodowy od zysku firmy w wysokości 22%. Kwota opodatkowania wzrasta wraz z zyskiem, według ustalonych 4 progów podatkowych, po przekroczeniu których, nadwyżki podlegają oprocentowaniu według ustalonych stawek. Wysokość progów podatkowych ustalana jest w każdym roku.
Firma w Norwegii – minusy
Wśród wielu profitów z prowadzenia własnej działalności gospodarczej w Norwegii są też pewne minusy, na które zwraca uwagę wielu przedsiębiorców.
- Częste zmiany przepisów i brak informacji– dotyczące zarówno różnych urzędów, jak i na przykład banków, które modyfikują zasady prowadzenia rachunków firmowych. Brak precyzyjnych informacji odnośnie dowprowadzanych zmian, zmusza przedsiębiorców do ciągłego poszukiwania aktualnie obowiązujących norm.
- Brak jednej instytucji zajmującej się rejestracją nowych przedsiębiorców – zasady rejestracji firm w Norwegii wyjaśnia Brønnøysundregistrene, Arbeidstilsynet udziela informacji dotyczących stawek minimalnych, natomiast DSB nadaje wymagane prawem certyfikaty.
- Brak możliwości zawieszenia działalności gospodarczej – w razie potrzeby, firmę w Norwegii można jedynie zamknąć, nie można czasowo zawiesić jej funkcjonowania, jak w Polsce.
- Brak prawa do zasiłku – niezależnie od przyczyny zakończenia działalności, właściciel jednoosobowej firmy, nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych. W przypadku pozostałych rodzajów firm, ich właściciele mogą go otrzymać pod warunkiem, że w trakcie funkcjonowania firmy byli w niej zatrudnieni.
Jaką firmę w Norwegii warto założyć?
Przed rejestracją należy wybrać formę prawną firmy, ponieważ – podobnie jak w Polsce – formalności zakładania różnego rodzaju firm są nieco odmienne. Trzy najbardziej popularne to:
- ENK – enkeltpersonforetak, czyli jednoosobowa działalność gospodarcza,
- AS – aksjeselskap, to jest spółka kapitałowa,
- NUF – oddział firmy zagranicznej zarejestrowany w Norwegii.
Jednoosobowa firma w Norwegii (ENK – enkeltpersonforetak)
Kolejne etapy i formalności przy zakładaniu jednoosobowej firmy w Norwegii trwają zazwyczaj kilka dni i obejmują:
- wypełnienie formularza rejestracyjnego samordnet registermelding na stronie www.bregg.no i przesłanie go online do urzędu potwierdzającego założenie i nadającego tak zwany numer organizacyjny (polski odpowiednik NIP),
- założenie firmowego rachunku bankowego,
- deklaracja przychodów – po rozpoczęciu działalności należy zadeklarować przybliżone przychody, na podstawie których urząd oblicza wysokość podatku dochodowego.
Jeżeli firma w ciągu roku swojej działalności przekroczy dochód 50 tys. koron, należy zarejestrować ją jako płatnika VAT. Podatek wynosi wówczas 25%, z licznymi wyjątkami dotyczącymi najczęściej usług (dostawa artykułów żywnościowych – 15%, transport publiczny – 12% etc.).
Jest to najtańsza, najprostsza i najczęściej wybierana forma działalności na początku. W późniejszym czasie można taką firmę przekształcić na spółkę.
Spółka kapitałowa (AS – aksjeselskap)
Polskim odpowiednikiem tej działalności gospodarczej w Norwegii jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Jej założenie obejmuje:
- złożenie odpowiedniego wniosku rejestracji firmy wraz z dodatkowymi dokumentami (umowa spółki, bilans otwarcia, protokół z posiedzenia rady nadzorczej, potwierdzenie wpłaty kapitału początkowego),
- utworzenie konta bankowego
- powołanie rady nadzorczej spółki,
- wpłata kapitału początkowego – minimum 30 tys. koron,
- wpis do rejestru przedsiębiorców (foretakesregisteret) podlegający opłacie w wysokości 3 tys. koron.
Rodzajem spółki kapitałowej jest również ansvarlig selskap, która nie wymaga kapitału początkowego i wiąże się z solidarną odpowiedzialnością wszystkich udziałowców za ewentualne długi spółki.
Firma zagraniczna zarejestrowana w Norwegii (NUF)
Oddział firmy zarejestrowanej w innym kraju podlega odpowiedzialności finansowej zarówno w Norwegii, jak i w kraju macierzystym, należy więc przeanalizować przepisy dotyczące unikania podwójnego opodatkowania, które obowiązują na mocy umów podpisanych przez Norwegię z niektórymi krajami. Podatki obowiązujące w tym przypadku w Norwegii są zależne od rodzaju i czasu trwania danej działalności gospodarczej.
Formalności jakich należy dopełnić przy rejestracji oddziału firmy obejmują przede wszystkim skompletowanie wielu dokumentów:
- rejestracja w Brønnøysundregistrene (www.bregg.no) w celu uzyskania numeru organizacyjnego,
- dołączenie do wniosku podstawowych dokumentów założycielskich danej firmy; w przypadku Polski najczęściej są to: wpis do rejestru (KRS lub CEDIG), statut firmy, dane adresowe etc.,
- podanie danych dotyczących norweskiego oddziału firmy: nazwa, rodzaj i zakres działalności, dane osób decyzyjnych w firmie (lub pełnomocników).
Warto wiedzieć także, że pobyt pracowników zagranicznych oddziałów firm podlega zgłoszeniu w Centralnym Urzędzie Podatkowym ds. Zagranicznych SFU ( Sentralskattekontoret for utenlandssaker) i rejestracji na Policji.
Zakładanie firmy w Norwegii, podatki, zarobki… większość z aspektów prowadzenia własnej działalności gospodarczej w kraju fiordów wygląda korzystniej niż w Polsce. Jeśli jednak ktoś nadal ma wątpliwości lub nie czuje się na siłach, aby zająć się formalnościami niezbędnymi przy uruchamianiu i/lub prowadzeniu biznesu w Norwegii, można skorzystać z fachowej pomocy w tym zakresie. Skontaktuj się z nami, ustalimy, w czym możemy ci pomóc.
