Skip to main content

Renta po zmarłym Norwegia

Jeśli zmarły małżonek lub partner pracował w Norwegii dłużej niż 5 lat i w tym czasie był członkiem norweskiego systemu ubezpieczeń, to możliwe że należy ci się renta po nim. Renta rodzinna może się też należeć osieroconemu dziecku.

Tak zwana „renta wdowia” (omstillingsstønad, a przed 1 stycznia 2024 gjenlevendepensjon) ma na celu zapewnić dodatkowe środki rodzinie i przysługuje ona współmałżonkowi lub partnerowi zmarłej osoby. Wypłacana jest wtedy, gdy zmarły w ciągu ostatnich pięciu lat należał do Norweskiego Systemu Ubezpieczeń Społecznych (Folketrygden). W niektórych przypadkach przynależność do systemu ubezpieczenia społecznego w innym kraju EOG może również zostać zaliczona

Renta wdowia przysługuje współmałżonkowi lub partnerowi zmarłej osoby w momencie, jeżeli małżeństwo lub związek trwało co najmniej pięć lat licząc wstecz od daty śmierci lub owocem tego związku były dzieci. Świadczenie przysługuje również w przypadku, jeżeli współmałżonek wychowuje dzieci zmarłej osoby z poprzedniego związku. W takiej sytuacji również musi być zachowany minimum pięcioletni okres opieki.

Separacja jest w świetle przepisów związanych z omstillingsstønad równoznaczna z formalnym byciem w związku małżeńskim, zatem nie stoi na drodze do uzyskania świadczenia.

Istnieje możliwość, w której były małżonek również może złożyć wniosek o przyznanie renty wdowiej. Może mieć to miejsce w dwóch przypadkach. Po pierwsze, zmarły po rozwodzie nie wstąpił ponownie w związek małżeński. Po drugie, śmierć małżonka nastąpiła nie później niż 5 lat po rozwodzie, a małżeństwo trwało 25 lat (lub 15 lat, w przypadku gdy para miała wspólne dzieci.) W przypadku partnerów, którzy posiadaja wspólne dzieci (konkubinatu) świadczenie przysługuje, jeśli związek trwał minimum 15 lat, a partner zmarł nie później niż 5 lat po okresie, w jakim zamieszkał oddzielnie. Za początek konkubinatu liczy się w tym wypadku moment, w którym narodziło się pierwsze dziecko.

Osobne zasady renty obowiązują jeśli śmierć osoby uzbezpieczonej była wynikiem wypadku przy pracy bądź choroby zawodowej.

Wysokość omstillingsstønad

Wysokość omstillingsstønad uzależniona jest od kilku czynników. Po pierwsze, od wysokości wypracowanej przez zmarłego emerytury, a po drugie od wysokości zarobków żyjącego współmałżonka. Jeśli osoba zmarła mieszkała poza Norwegią, kwota zasiłku może być niższa.

Pełna wysokość świadczenia rocznie odpowiada 2,25 kwoty bazowej G (obecnie to 266 895 NOK), ale jest powiązana ze stażem zmarłego małżonka w systemie ubezpieczenia społecznego.

Istotne są dochody osoby starającej się o świadczenie, czyli żyjącego małżonka/partnera/byłego małżonka. Jeśli dochody przekraczają 652 410 NOK rocznie, zasiłek się nie należy. W przypadku, gdy roczny dochód świadczeniobiorcy przekroczy 0,5 G (obecnie to 59 310 NOK), wysokość świadczenia zostanie zredukowana o 45%. Za dochód uznaje się również dochody z innych krajów niż Norwegia.

Kwota zasiłku powiązana jest z kwotą G, zatem jest regulowana w stosunku do inflacji każdego roku w maju. Zasiłek jest wypłacany co miesiąc, 20-go dnia miesiąca lub wcześniej, o ile na tę datę przypada dzień wolny od pracy.

Konieczność podjęcia pracy

Po 6 miesiącach od śmierci osoby bliskiej beneficjent powinien podjąć pracę na conajmniej 50%, bądź posiadać dochód z aktywności zastępującej pracę, aby mógł samodzielnie się utrzymać.

Po upływie roku od śmierci ubezpieczonego NAV może wymagać od beneficjenta zasiłku podjęcia pracy lub zastępującej ją aktywności na pełen etat. Aktywności równoznaczne z posiadaniem pracy to:

  • prowadzenie własnej działalności;
  • zakładanie własnej firmy;
  • pobieranie wykształcenia;
  • otrzymywanie zasiłku dla bezrobotnych.

Osoby, które nie podejmą pracy lub nie otrzymają odpowiadających jej świadczeń, mogą utracić prawo do zasiłku. Istnieje możliwość, by otrzymywać rentę wdowią bez spełnienia warunku dotyczącego podjęcia starań o samodzielne utrzymanie się. Brak możliwości podjęcia pracy bądź nauki trzeba wtedy udokumentować. Za istotne powody odstąpienia od warunku podjęcia pracy NAV uważa na przykład: konieczność opieki nad chorym bądź niepełnosprawnym dzieckiem, niemożność uzyskania opieki nad dzieckiem, chorobę beneficjenta zasiłku.

Za wypłacanie renty odpowiedzialny jest NAV. Od świadczenia nie jest naliczane feriepenger. Naliczany jest podatek, zatem pobierając świadczenie spoza Norwegii należy pamiętać o wyrobieniu karty podatkowej.

Jak długo można pobierać omstillingsstønad?

Omstillingsstønad to zasiłek przyznawany na okres 3 lat licząc od daty śmierci osoby ubezpieczonej. Należy się o niego starać jak najszybciej jest to możliwe. Dotyczy to bliskich tych osób, które zmarły w grudniu 2023 roku i później. Bliscy osób zmarłych wcześniej mogą starać się o zasiłek, które zostało zastąpione przez omstillingsstønad 1 stycznia 2024 r., czyli gjenlevendepensjon.

W niektórych wypadkach zasiłek może być wypłacany przez dwa dodatkowe lata. Dotyczy to szczególnie tych osób, które pobierają edukację konieczną do uzyskania lepszych szans na rynku pracy.

Osoby urodzone w roku 1963 bądź wcześniej mogą otrzymać omstillingsstønad do czasu ukończenia 76-go roku życia, jeśli w okresie pięciu lat przed śmiercią małżonka nie były w pełni aktywne zawodowo.

Zasiłek przestaje być wypłacany, gdy beneficjent kończy 67 lat, zaczyna otrzymywać emeryturę lub rentę. Tego zasiłku nie można również łączyć z emeryturą z AFP. W przypadku otrzymywania częściowej renty i omstillingsstønad, ta pierwsza jest odpowiednio redukowana.

Reforma zasiłku wdowiego dotyczy również osób w wieku przedemerytalnym, którym świadczenie przyznano przed grudniem 2023 roku. W ich wypadku zasiłek też zostaje skrócony do 3 lat z możliwością przedłużenia o 2 lata, o ile zachodzi taka potrzeba.

W przypadku niektórych osób urodzonych w roku 1970 lub wcześniej, które są mało aktywne na rynku pracy, limit czasowy może nie zostać zastosowany.

O czym należy poinformować NAV?

Jeśli zajdą zmiany w wysokości dochodu żyjącego małżonka, sytuacji rodzinnej i / lub sytuacji na rynku pracy, lub taka osoba planuje przeprowadzić się za granicę, należy o tym poinformować NAV. Beneficjent ma obowiązek zgłaszania do urzędu wszystkich zmian, które wpływają na wysokość zasiłku.

W przypadku, gdy zamieszkasz w Norwegii, wniosek składasz bezposrednio do NAV-u. Jeśli mieszkasz w Polsce, to aby uzyskać świadczenia po zmarłym, musisz złożyć wniosek w Polsce do ZUS, ten zaś przekieruje go do swojego norweskiego odpowiednika.

Czas procedowania

Czas procedowania wniosku o rentę wdowią wynosi 4 tygodnie dla osób, które mieszkają w Norwegii i aż 8 miesięcy dla osób mieszkających poza Norwegią. Wniosek należy wysłać tak szybko, jak to jest możliwe.

Renta po zmarłym rodzicu

Renta rodzinna (barnepensjon) należy się również osieroconym dzieciom. Od 1 stycznia 2024 r. prawo do otrzymywania renty rodzinnej po stracie jednego lub obojga rodziców przysługuje dziecku do ukończenia dwudziestego, a nie jak wcześniej, osiemnastego roku życia.  W tym samym czasie podniesiona została również wysokość świadczenia. Pełna kwota renty jest przyznawana, gdy zmarły rodzic miał pełne 40 lat przynależności do systemu ubezpieczeń społecznych. Jeśli zmarły mieszkał poza Norwegią, wysokość renty może być mniejsza.

Pełna renta dla dziecka osieroconego przed jednego z rodziców wynosi od 1 stycznia 2024 r. odpowiada kwocie bazowej G, co w tym roku daje kwotę 118 620 NOK rocznie. Dziecko osierocone przez oboje rodziców otrzyma 2,25 x kwotę G, co w tym roku odpowiada 266 895 NOK rocznie.

Renta po zmarłym rodzicu należy sie bez względu na to, czy rodzice dziecka byli w chwili śmierci ubezpieczonego małżeństwem. Aby otrzymać rentę, dziecko powinno być członkiem systemu ubezpieczenia społecznego, a zmarły rodzic powinien byc członkiem tego systemu przez co najmniej 5 lat przed śmiercią. Jeśli rodzic dziecka zmarł w wyniku wypadku przy pracy bądź choroby zawodowej, świadczenie może być wypłacane do ukończenia przez dziecko 21 roku życia.

Barnepensjon jest wypłacana raz w miesiącu. Do czasu osiągnięcia pełnoletności przez dziecko pieniądze są przelewane na konto żyjącego rodzica, natomiast po ukończeniu przez nie 18 lat, na jego własne konto, które należy podać w NAV.

Czas procedowania wniosku o rentę rodzinną dla osieroconego dziecka wynosi 4 tygodnie dla osób, które mieszkają w Norwegii i 6 miesięcy dla osób mieszkających poza Norwegią. Wniosek należy wysłać tak szybko, jak to jest możliwe.

Potrzebna Ci pomoc w uzyskaniu renty dla partnera osoby zmarłej?

Skorzystaj ze wsparcia naszych ekspertów!

Masz dodatkowe pytanie lub chcesz zamówić usługę? Skontaktuj się z nami!

Biuro w Stargardzie
tel. +48 91 836 98 76
info@ats-pomoc.com
Biuro w Szczecinie
+47 930 74 855
patrycja@ats-pomoc.com
Biuro w Trondheim
+47 463 73 730
magda@ats-pomoc.com