Powiększenie się rodziny to duża życiowa zmiana. Sprawdź, z jakich form opieki i pomocy możesz skorzystać w Norwegii po zajściu w ciążę.
W Norwegii opieka zdrowotna i socjalna nad kobietami ciężarnymi wygląda nieco inaczej niż w Polsce. Osoby planujące powiększenie rodziny w Norwegii powinny się zapoznać z informacjami na temat swoich praw, aby móc w pełni korzystać z tego, co im przysługuje.
Ciąży w Norwegii nie trzeba potwierdzać wizytą u lekarza rodzinnego, test ciążowy wykonany w domu zapewnia ten sam stopień pewności. Jak najwcześniej natomiast warto zamówić pierwszą wizytę kontrolną u lekarza rodzinnego lub położnej.
Wizyty kontrolne
Pierwsza wizyta powinna się odbyć pomiędzy 6 a 12 tygodniem ciąży. Kobieta sama decyduje, czy chce się umówić na wizytę do lekarza, czy położnej. Kontakty do położnych oferujących swoje usługi w danej gminie można zaleźć na stronie internetowej gminy w zakładce dotyczącej zdrowia.
Wizyty kontrolne (svangerskapskontroll) są bezpłatne i dobrowolne. W ich trakcie przeprowadzana jest kontrola zdrowia ciężarnej i dziecka, pobierane są między innymi próbki krwi oraz moczu. W razie problemów kobieta jest kierowana do lekarza specjalisty. Podczas wizyt kobiecie może towarzyszyć partner lub inna osoba.
Ciężarnej przysługuje jedno bezpłatne badanie ultrasonograficzne, najczęściej jest ono wykonywane w 18 tygodniu ciąży.
Pomoc w wyjątkowych przypadkach
Kobieta ciężarna, szczególnie jeśli z różnych powodów znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej lub życiowej, może w Norwegii znaleźć wiele form pomocy. Gminy mają programy wsparcia, dzięki którym ciężarna może otrzymać na przykład dofinansowanie do mieszkania, aby w bezpiecznym środowisku przygotować się na poród. Pomoc socjalną samotne, ciężarne kobiety mogą uzyskać również w wielu organizacjach charytatywnych, takich jak na przykład Kirkens bymisjon czy Frelsesarmeen barne- og familievern. Niektóre organizacje zapewniają na przykład możliwość krótkoterminowego zamieszkania w lokalu socjalnym, w przypadku, gdy kobieta ciężarna jest narażona na przemoc domową.
Ciężarne studentki mogą starać się o wsparcie finansowe z Lånekassen. Świadczenie może być przyznane na ostatnie 6 miesięcy ciąży.
Ciąża a praca
Kobieta ciężarna nie ma obowiązku informować o ciąży podczas rozmowy kwalifikacyjnej o pracę. Jeśli pozostaje już w stosunku pracy, ma obowiązek poinformować o swoich planach pracodawcę na co najmniej trzy miesiące przed planowanym urlopem macierzyńskim. Warto jednak zrobić to wcześniej, aby pracodawca miał czas znaleźć zastępstwo na czas jej nieobecności.
Pracodawca w Norwegii nie ma prawa zwolnić kobiety dlatego, że zaszła w ciążę. Zwolnienie może nastąpić tylko w wyniku redukcji stanowiska wynikającej z obiektywnych, niezwiązanych z ciążą przyczyn.
W Norwegii ciężarnej nie przysługuje zwolnienie lekarskie ze względu na samą ciążę. Kobietom pozostającym w dobrym stanie zdrowia zaleca się pozostanie na stanowisku pracy tak długo, jak jest to możliwe. Na pracodawcy spoczywa obowiązek stworzenia ciężarnej pracownicy takich warunków, które zapewniają jej komfort i bezpieczeństwo. Jeśli nie jest to możliwe, wtedy można starać się o zwolnienie.
Zasiłek ciążowy (svangerskapspenger)
Zasiłek ciążowy w Norwegii przysługuje kobietom przez cały okres ciąży, w którym nie jest możliwe wykonywanie pracy. Taki przypadek ma miejsce, gdy pracodawca nie ma jak przystosować stanowiska pracy dla ciężarnej. Za niebezpieczne dla zdrowia uznaje się stanowiska pracy, gdzie:
– ciężarna ma kontakt z substancjami chemicznymi;
– praca jest ciężka fizycznie, stojąca i długotrwała albo łączy się z licznymi podróżami;
– panuje wysoka lub niska temperatura;
O warunkach przyznania zasiłku i jego szczegółach możesz przeczytać TUTAJ.
Dni wolne dla ojca (omsorgspermisjon)
Zgodnie z norweskim kodeksem pracy ojcu dziecka należy się dwutygodniowy, zwykle bezpłatny urlop. Można go wykorzystać zaraz po narodzinach dziecka lub przed planowanym terminem porodu. W tym czasie ojciec ma zadbać o potrzeby matki oraz dziecka.
Jeśli rodzice nie mieszkają razem, prawo do urlopu można przenieść na inną osobę, która pomoże matce w pierwszych dniach po narodzinach dziecka. Pracodawca nie ma obowiązku płacić za te dni, ale zdarza się, że w wyniku umowy są to dni płatne.
Zasiłek macierzyński/tacierzyński
Forelderpenger to zasiłek rodzicielski, który jest wypłacany przez Urząd Pracy i Polityki Socjalnej w Norwegii. Wysokość zasiłku rodzicielskiego w Norwegii jest ustalana na podstawie średniego norweskiego wynagrodzenia. W trakcie zasiłku rodzicielskiego można zyskać nawet do 100% norweskich zarobków przez okres 49 tygodni urlopu rodzicielskiego, bądź 80% norweskich zarobków przez 59 tygodni, jeśli rodzice rozdysponują urlop pomiędzy siebie.
O warunkach przyznania zasiłku i jego szczegółach możesz przeczytać TUTAJ i TUTAJ.
Becikowe (engangsstønad)
Świadczenie przysługuje matkom należącym do norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych, które nie wypracowały sobie prawa do zasiłku macierzyńskiego lub samotnym ojcom będącym w podobnej sytuacji. Zasiłek przysługuje na każde urodzone lub adoptowane dziecko (jedyny wyjątek stanowi adopcja biologicznego dziecka małżonka).
Uzyskaniem becikowego warto zająć się jeszcze przed porodem lub adopcją. O wypłatę becikowego można wnioskować najwcześniej w 26 tygodniu ciąży, a najpóźniej 6 miesięcy po narodzinach dziecka lub bezpośrednio po adopcji. Kwota, którą otrzymuje rodzic w ramach becikowego w Norwegii jest całkowicie wolna od podatku.Warto wiedzieć, że w niektórych przypadkach świadczenie przysługuje również ojcu dziecka.
Więcej na temat świadczenia można przeczytać TUTAJ.
