Zmiana interpretacji przepisów w NAV dotycząca świadczeń rodzinnych to ważna wiadomość dla wielu polskich rodziców pracujących w Norwegii. Wszyscy ci, których może ona dotyczyć, powinny skontaktować się urzędem.
Zmiana w NAV wynika z decyzji Trybunału EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu), który uznał, że zasiłek przejściowy dla samotnych rodziców jest zasiłkiem rodzinnym i podlega przepisom Unii Europejskiej dotyczącym ubezpieczeń społecznych. Z tej pozornie mało znaczącej decyzji wynikają w praktyce duże zmiany. Co najważniejsze, zadziałają one wstecz. Oznacza to, że niektórzy rodzice, którzy w minionych latach nie mieli prawa do otrzymywania danego świadczenia z Norwegii, uzyskają je teraz. Bedą się mogli zatem na przykład starać wstecz o świadczenie, którego wcześniej im odmówiono, ubiegać o zwrot pieniędzy, a nawet odszkodowanie. Norweski urząd interpretował międzynarodowe przepisy w sposób niewłaściwy i teraz musi to skorygować.
Zmiana spowoduje również, że na nowo zostanie otwartych wiele spraw karnych. Świadczeniobiorcy, których wcześniej niesłusznie oskarżono o wyłudzenie pieniędzy z urzędu, otrzymają zadośćuczynienia. Norweskie media porównują tę sprawę do skandalu z roku 2019, kiedy to NAV przyznał, iż przez wiele lat źle intrpretował przepisy w sprawie ubezpieczenia społecznego i w konsekwencji musiał na nowo otworzyć wiele spraw oraz wyrównać straty świadczeniobiorcom.
Więcej na temat skandalu w NAV związanym z niewłaściwą interpretacją przepisów o ubezpieczeniach społecznych możesz przeczytać w artykule:
POWRACA SPRAWA NIEWŁAŚCIWEGO INTERPRETOWANIA PRZEPISÓW PRZEZ NAV
Świadczenia rodzinne, których dotyczą zmiany
NAV zmienia zasady dotyczące przyznawania wszystkich zasiłków, które z godnie z przepisami EOG są uznawane za świadczenia rodzinne. Zmiany dotyczącą zatem:
– zasiłku rodzinnego (barnetrygd) – za okres od 1 stycznia 1994 r.;
– zasiłku opiekuńczego (kontantstøtte) – za okres od 1 sierpnia 1998 r.;
– zasiłku przejściowego dla samotnej matki lub ojca (stønad til enslig mor eller far) – za okres od 1 stycznia 1994 r.
Na czym polegają zmiany?
Najważniejsza zmiana polega na tym, iż znika rozróżnienie między rodzicami, którzy nigdy nie mieszkali razem i nie sformalizowali swojego związku i tymi, którzy weszli w związek małżeński oraz zamieszkali razem. W świetle nowej interpretacji prawnej nie ma znaczenia status cywilny rodziców oraz wspólne zamieszkanie – rodzice mogą być po rozwodzie, w separacji bądź w związku konkubinackim – zachowując prawo do świadczenia z Norwegii, jeśli jedno z nich było w tym kraju objęte systemem ubezpieczenia społecznego.
NAV prosi wszystkie osoby, których zmiany mogą bezpośrednio dotyczyć, o kontakt. Urzędnicy przyznają, iż przeanalizowanie decyzji w sprawie świadczeń rodzinnych dla tych rodziców, którzy mieszkają w dwóch różnych krajach EOG, będzie bardzo czasochłonne i trudne.
Co należy zrobić, jeśli uważasz, że zmiana dotyczy Ciebie?
Na razie NAV nie ma wglądu, kto został poszkodowany poprzez niewłaściwą interpretację przepisów. Nie wiadomo, czy chodzi o setki, czy raczej tysiące osób. Rodzice, z których jedno jest objęte ubezpieczeniem społecznym w Norwegii, zaś drugie mieszka w innym kraju EOG i którym w minionych latach NAV odmówił przyznania świadczenia rodzinnego bądź niesłusznie nakazał zwrócić przyznane wcześniej pieniądze, powinni skontaktować się z urzędem. Sprawa zostanie przeanalizowana na nowo. Rodzice mogą się też skontaktować z odpowiednim urzędem w kraju swojego zamieszkania, jeśli nie mieszkają już w Norwegii.
Jeśli w wyniku błędnej interpretacji przepisów przez NAV rodzic pobierający w minionych latach świadczenie rodzinne otrzymał potem decyzję nakazującą mu zwrot wypłaconych środków, również powinien to zgłosić. NAV deklaruje, iż na drodze prawnej uzna poprzednią decyzję za nieważną.
W przypadku, gdy w wyniku błędnej interpretacji przepisów przez NAV rodzic poniósł straty finansowe, należeć może mu się nie tylko przyznanie świadczenia, ale też odszkodowanie. Stratę finansową trzeba w tym ostatnim przypadku udokumentować.
Pomoc w załatwieniu spraw z NAV
Proces korygowania błędów wynikających z wieloletniej błędnej interpretacji przepisów europejskich przez NAV potrwa wiele miesięcy. Jeśli w minionych latach odmówiono Ci w Norwegii przyznania jednego ze świadczeń rodzinnych jako powód podając status rodzinny, to możliwe, że teraz należy Ci się zwrot pieniędzy z NAV. Pomożemy Ci zająć się tą sprawą prowadząc dialog z urzędem, świadcząc pomoc doradczą i przygotowując dokumentację. Zapraszamy do kontaktu z jednym z naszych biur.
