Feriepenger (po polsku: wynagrodzenie urlopowe) to świadczenie, wokół którego narosło wiele mitów. Nawet osoby pracujące w Norwegii od dawna mają czasami problem z wyjaśnieniem, kto i kiedy może otrzymać feriepenger. Warto jednak wiedzieć, czy przysługuje Ci to świadczenie, kiedy zostanie Ci wypłacone oraz jakiej kwoty możesz się ewentualnie spodziewać. Co to jest feriepenger? Kiedy dostaje się feriepenger i czy feriepenger są opodatkowane? Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje i wyjaśnienie wątpliwości związanych z feriepenger.
Co to jest feriepenger?
Feriepenger to wynagrodzenie otrzymywane na wakacje od pracodawcy; wynagrodzenie urlopowe wylicza się na podstawie wynagrodzenia brutto wypracowanego w poprzednim roku podatkowym. Po co powstały feriepenger? Norwegia wprowadziła to rozwiązanie, by pracownicy posiadali środki finansowe podczas letniego urlopu. Zgodnie z prawem wysokość świadczenia odpowiada 10,2% uzyskanego za poprzedni rok dochodu brutto, a standardowy urlop trwa 4 tygodnie. W przypadku pracowników po 60 roku życia wymiar urlopu zwiększa się do 5 tygodni, a feriepenger wzrasta do 12,5% dochodu brutto uzyskanego w poprzednim roku. Pracodawca musi zadbać o to, by pracownik wykorzystał swoje dni urlopowe – jeśli tego nie zrobi, są one przenoszone na kolejny rok. Nie możesz jednak ubiegać się o ekwiwalent finansowy za niewykorzystany urlop – taką możliwość mają jedynie pracownicy kończący pracę u danego pracodawcy. Co ważne, feriepenger dostaje się nie oprócz, a zamiast pensji w miesiącu urlopowym: pracownik przez 11 miesięcy otrzymuje pensję, a przez 1 miesiąc feriepenger. Z kolei pracodawca przez 11 miesięcy odprowadza na specjalne konto 10,2% pensji brutto i to właśnie ta kwota jest wypłacana pracownikowi w miesiącu urlopowym.
Sprawdź również: Feriepenger – świadczenia urlopowe w Norwegii
Feriepenger a wypłata: czy feriepenger potrąca się z pensji?
Dość powszechnym mitem w kwestii wynagrodzenia urlopowego jest przekonanie, że feriepenger to pieniądze potrącane z pensji. Feriepenger a wypłata to jednak dwie różne kwestie: z pensji brutto potrącane są zaliczki na podatek dochodowy i ubezpieczenie społeczne, zaś feriepenger stanowią koszt pracodawcy.
Komu przysługuje feriepenger?
Nie każdy jest uprawniony do pobierania wynagrodzenia urlopowego. Kto otrzyma wynagrodzenie wakacyjne? Przede wszystkim pracownicy, których krajem pracy jest Norwegia; feriepenger przysługują osobom zatrudnionym w firmach, poborowym, marynarzom i rybakom uznawanym za pracowników. Z kolei osoby pracujące na własny rachunek, freelancerzy, bezrobotni i samozatrudnieni rybacy nie są uprawnieni do pobierania wynagrodzenia wakacyjnego.
Czy zatem feriepenger należą się wyłącznie od pensji?
Nieprawdą jest, że wynagrodzenie urlopowe wypłacane jest wyłącznie od pensji, choć w przypadku zasiłków wylicza się je na nieco innych zasadach. Przy zasiłku chorobowym pieniądze naliczane są za 48 pierwszych dni zasiłku chorobowego w danym roku według stawki 10,2% (wyjątkiem są pracownicy po 59 roku życia, u których stawka wynosi 12,5%). Kobiety pobierające zasiłek ciążowy mogą liczyć na wynagrodzenie w wysokości 10,2% zasiłku otrzymywanego przez pierwsze 64 dni. Jeśli otrzymujesz zasiłek rodzicielski, za pierwsze 12 lub 15 tygodni (w zależności od trybu zasiłku) przysługuje Ci wynagrodzenie, które wyniesie 10,2% wysokości wypłacanego świadczenia. Zarówno w przypadku zasiłku pielęgnacyjnego, jak i edukacyjnego feriepenger wynoszą 10,2% kwoty zasiłków; wynagrodzenie obliczane jest na podstawie kwoty za pierwsze 12 tygodni pobierania świadczeń. Jeśli w danym roku kalendarzowym będziesz otrzymywać zasiłek dla bezrobotnych przez ponad 8 tygodni, przysługuje Ci 9,5% kwoty brutto zasiłku otrzymanego w ciągu roku.
Feriepenger a NAV: kiedy otrzymasz pieniądze?
Zastanawiasz się, do kiedy NAV wypłaca feriepenger? Wynagrodzenie wypłacane jest w roku następującym po roku, w którym zostało wypracowane przed pójściem pracownika na urlop (zwykle odbywa się to w czerwcu i lipcu – miesiącach urlopowych). Zazwyczaj jest to obowiązek pracodawcy, jednak są sytuacje, kiedy NAV płaci feriepenger. Zgodnie z prawem pracownik może domagać się wypłaty wynagrodzenia urlopowego najpóźniej na tydzień przed rozpoczęciem urlopu. W przypadku urlopu podzielonego wypłata powinna następować w częściach. Jeśli zajmuje się tym NAV, feriepenger za zasiłek chorobowy, pielęgnacyjny, edukacyjny, ciążowy lub rodzicielski powinny zostać wypłacone do 30 maja następnego roku. Wyjątkiem są feriepenger od zasiłku dla bezrobotnych, które są wypłacane zwykle na przełomie stycznia i lutego roku następnego.
Czy feriepenger są zwolnione z podatku?
Jeżeli chodzi o feriepenger, podatek jest niestety naliczany. Popularny mit o nieopodatkowaniu wziął się z prostej pomyłki. W miesiącu, w którym pracownik otrzymuje feriepenger, pracodawca nie odciąga zaliczki na poczet podatku, jednak przez pozostałe 10,5 miesiąca zaliczka na podatek dochodowy będzie nieco wyższa, by zawarł się w niej podatek od feriepenger. W rozliczeniu rocznym do podstawy opodatkowania wlicza się zatem nie tylko pensja z danego roku, ale również feriepenger.
A co z wynagrodzeniem urlopowym w okresie wypowiedzenia?
Nawet jeśli stosunek pracy ulega rozwiązaniu, pracodawca zobowiązany jest do wypłaty feriepenger nie tylko z roku ubiegłego, ale również bieżącego, a cała kwota powinna być wypłacona wraz z ostatnią pensją. Jeśli pracodawca przesunie wypłatę środków na czerwiec kolejnego roku, były pracownik musi złożyć dodatkowe zeznanie podatkowe za ten rok, co w przypadku osób wracających do Polski wiąże się z koniecznością samodzielnego odprowadzenia podatku od feriepenger. Jeśli pracodawca nie chce wypłacić Ci świadczenia urlopowego wraz z ostatnią wypłatą, nie zwlekaj – po upływie trzech lat sprawa ulega przedawnieniu i nie będzie można ubiegać się o zaległe wynagrodzenie urlopowe. Co możesz zrobić? Zgłoś swój problem do związków zawodowych, sądu rozjemczego (forliksråd) lub sądu wyższej instancji; norweska Inspekcja Pracy nie ma bowiem uprawnień, by działać w imieniu pracownika. Skontaktuj się z nami, pomożemy Ci w odzyskaniu wynagrodzenia za feriepenger.
