Wszystko, co chcesz wiedzieć na temat urlopu w Norwegii oraz świadczenia urlopowego, czyli feriepenger.
Czym jest wynagrodzenie urlopowe w Norwegii, czyli feriepenger?
Feriepenger to świadczenie, wokół którego narosło wiele mitów. Nawet osoby pracujące w Norwegii od dawna mają czasami problem z wyjaśnieniem, kto i kiedy może otrzymać feriepenger. Na świadczenie urlopowe zapracowuje się w roku poprzedzającym rok wypłaty świadczenia (rok urlopowy). Wynosi ono 10,2% wynagrodzenia brutto wypracowanego w ciągu poprzedniego roku i wypłacane jest zazwyczaj w czerwcu roku urlopowego.
Dlaczego niektórzy otrzymują więcej iż 10,2% zarobków jako feriepenger?
Dla pracowników w wieku powyżej 60 lat wysokość feriepenger wzrasta do 12,5% uzyskanego dochodu za rok poprzedni, a urlop trwa 5 tygodni. Pracownicy firm, w których zawarte są porozumienia zbiorowe, bądź którzy odprowadzają składki na związki zawodowe, też mogą liczyć na wyższe feriepenger. W takim przypadku jego wysokość liczy się od 12% wypracowanego dochodu brutto, a osoby, które przekroczyły 63 rok życia, mogą liczyć na świadczenie w wysokości 14,3% dochodu brutto.
Komu przysługuje feriepenger?
Nie każdy jest uprawniony do pobierania wynagrodzenia urlopowego. Kto otrzyma wynagrodzenie wakacyjne? Przede wszystkim pracownicy, których krajem pracy jest Norwegia. Feriepenger przysługują osobom zatrudnionym w firmach, poborowym, marynarzom i rybakom uznawanym za pracowników. Z kolei osoby pracujące na własny rachunek, freelancerzy, bezrobotni i samozatrudnieni rybacy nie są uprawnieni do pobierania wynagrodzenia wakacyjnego.
Ile urlopu przysługuje osobie pracującej w Norwegii?
Wszyscy pracownicy mają prawo do urlopu i dodatku urlopowego. Pracownik ma prawo do 25 dni roboczych urlopu w roku. Dni robocze to wszystkie dni, które nie są niedzielami, ustawowymi dniami wolnymi lub świątecznymi. Pracownik ma prawo i obowiązek wykorzystać urlop w całości, a pracodawca ma obowiązek zapewnić mu pełny urlop.
Czy sami wybieramy termin czy pracodawca może nam go narzucić?
Pracownik nie może sam dowolnie decydować, kiedy wziąć urlop. Mając konkretne plany dotyczące urlopu należy zapytać pracodawcę o wolne na dwa miesiące wcześniej.
W przypadku różnicy zdań ostatnie słowo w tej sprawie ma pracodawca. Pracownik może jednak zażądać wykorzystania trzech tygodni nieprzerwanego urlopu w głównym okresie wakacyjnym, czyli pomiędzy 1 czerwca a 30 września.
Czy jeśli nie jedziemy na urlop, to otrzymujemy feriepenger dodatkowo?
Pracodawca ma obowiązek zadbać, aby pracownik wziął urlop. Pracownik może nie wykorzystać propozycji urlopu tylko pod warunkiem, że nie wypracował sobie prawa do feriepenger, w innym wypadku pracodawca może go sam wysłać na urlop. Możliwe jest jedynie przeniesienie pewnej części urlopu na kolejny rok, ale nie każdy pracodawca się na to zgadza. Feriepenger powinno być mimo wszystko wypłacone.
Czy odłożony urlop przepada po jakimś czasie?
Niewykorzystany, przewidziany prawem urlop przenoszony jest na następny rok urlopowy. Oznacza to, iż urlop nie przepada nawet, jeżeli ani pracodawca, lub/ani pracownik nie wykazuje inicjatywy do wykorzystania przysługującego prawem czasu wolnego. Wyjątkiem jest niewykorzystanie urlopu z powodu choroby lub urlopu macierzyńskiego. Wtedy wypracowane świadczenie urlopowe powinno być wypłacone pierwszego dnia wypłaty w następnym roku.
Pracownik i pracodawca mogą pisemnie ustalić o przeniesieniu do 2 tygodni urlopu na następny rok urlopowy pod warunkiem zgody obydwu stron. W ten sam sposób można też ustalić wcześniejsze wykorzystanie urlopu z nadchodzącego roku urlopowego.
Można też żądać przeniesienia do 2 tygodni urlopu na następny rok, jeśli choroba uniemożliwia wykorzystanie urlopu przed końcem roku urlopowego. Żądanie to należy przedstawić w terminie do końca roku. Dni urlopu przeniesione z powodu choroby, a także w wyniku umowy z pracodawcą nie są wliczane do podstawowych 25 dni urlopowych. Liczba dni urlopu niewykorzystanych z powodu choroby, które można przenieść na rok następny to 12 dni roboczych (wliczając soboty). Zatem całkowita liczba niewykorzystanych dni urlopowych, którą możesz przenieść na następny rok urlopowy to 24 dni robocze (12 dni niewykorzystanego urlopu + 12 dni urlopu niewykorzystanego z powodu choroby).
Nie można przenosić urlopu na rok następny, a potem znowu kolejny.
Czy pracodawca może zmusić pracownika do przerwania chorobowego i wzięcia urlopu?
Nie, nie może. Co więcej, jeśli pracownik rozchoruje się podczas ferii, może domagać się od pracodawcy „wstrzymania” urlopu o czas choroby i następnie przedłużenia go. W tym celu trzeba jak najszybciej zawiadomić pracodawcę o chorobie podczas urlopu.
Czy urlop można wziąć na przykład w grudniu?
Tak, to kwestia do omówienia z pracodawcą. Wielu pracodawców ma kłopot z obsadzeniem stanowisk we wspólnym okresie urlopowym, dlatego chęć wzięcia urlopu w innym terminie może być dodatkowym atutem pracownika.
Czy każdy pracodawca musi wypłacać feriepenger?
Feriepenger należy się wszystkim pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, więc każdy pracodawca zatrudniający w ten sposób ma obowiązek wypłaty. Nie ma go, jeśli zatrudnia firmę jednoosobową lub np. freelancera, bo podpisuje wtedy inny rodzaj umowy.
Czy to prawda, że feriepenger nie jest opodatkowane?
Podatek jest naliczany. Popularny mit o nieopodatkowaniu wziął się z prostej pomyłki. W miesiącu, w którym pracownik otrzymuje feriepenger, pracodawca nie odciąga zaliczki na poczet podatku, jednak przez pozostałe 10,5 miesiąca zaliczka na podatek dochodowy będzie nieco wyższa, by zawarł się w niej podatek od feriepenger. W rozliczeniu rocznym do podstawy opodatkowania wlicza się zatem nie tylko pensja z danego roku, ale również feriepenger.
Za jaki okres liczy się feriepenger i kiedy jest wypłacane?
Feriepenger jest liczone za taki okres, jaki pracownik przepracował w roku poprzednim – może to być cały rok albo jeden dzień. Świadczenie wypłacane jest w roku kolejnym, zwykle przed urlopem, czyli w czerwcu. Można się umówić z pracodawcą na wypłatę świadczenia w innym terminie, ale to pracodawca podejmie ostateczną decyzje, czy pójdzie nam w tej sprawie na rękę.
Czy rezygnując z pracy powinniśmy otrzymać nazbierane feriepenger od razu czy dostaniemy je normalnie w czerwcu/lipcu?
Świadczenie urlopowe jest wypłacane w roku następnym przed pójściem na urlop lub w chwili rozwiązania stosunku pracy. Pracownik, który kończy stosunek pracy i chce otrzymać świadczenie wakacyjne z ostatnią wypłatą, powinien o tym powiedzieć pracodawcy.
