Skip to main content

W Norwegii jest za mało lekarzy, co pogłębia nierówności społeczne. Kłopoty z dostępem do usług medycznych mają między innymi imigranci.

Z reguły wszystkie osoby zamieszkałe na stałe w Norwegii są członkami miejscowego systemu ubezpieczeń społecznych, a tym samym mają prawo do korzystania z publicznej służby zdrowia. Jeżeli pracujesz legalnie na terenie Norwegii, to od pierwszego dnia pracy automatycznie stajesz się członkiem norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych.

Dla osób przyjeżdżających do Norwegii, ale nieposiadających jeszcze członkowstwa, istotna jest karta EKUZ. Uprawnia do niezbędnego i nieplanowanego leczenia za granicą. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego to dokument unijny. Potwierdza prawo do bezpłatnego leczenia w każdym innym państwie EFTA niż  państwo pacjenta, w tym w Norwegii. EKUZ jest wystawiany dla każdej osoby oddzielnie.

Lekarz pierwszego kontaktu zapewniany przez gminę

Zapewnienie niezbędnej opieki zdrowotnej wszystkim swoim mieszkańcom, także imigrantom i uchodźcom należy do zadań norweskich gmin. Gminy powinny zapewniać wszystkim mieszkańcom dostęp do:

  • lekarza pierwszego kontaktu;
  • pogotowia ratunkowego;
  • przychodni dla dzieci i młodzieży oraz szkolnej służby zdrowia, a także opiekę zdrowotną w czasie ciąży i połogu;
  • rehabilitacji.

Regionalne jednostki opieki zdrowotnej muszą zapewnić dostęp do opieki zdrowotnej w szpitalu lub u specjalisty wszystkim, którzy mieszkają lub czasowo przebywają w danym regionie.

Osoby zamieszkałe w gminie mają prawo do lekarza rodzinnego (fastlege). Osobę uważa się za zamieszkałą jeśli zarejestrowana jest w urzędzie ewidencji ludności jako zameldowana w danej gminie. Ten, kto nie posiada zameldowania w danej gminie, nie ma prawa do lekarza rodzinnego, ale w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia zapewnia mu się pomoc lekarską (może zgłosić się miejsca doraźnej pomocy medczynej, czyli ambulatorium). Lekarza rodzinnego trzeba znaleźć samodzielnie, nie jest on przydzielany automatycznie. Za wizytę należy zapłacić wkład własny, chyba, że posiada się frikort.

Tyle teorii, praktyka wygląda jednak nieco inaczej.

Zbyt mało lekarzy

Obecnie w ponad siedemdziesięciu norweskich gminach więcej niż 10% mieszkańców nie ma lekarza rodzinnego. Z raportu Urzędu ds. Zdrowia (Helsedirektoratet) wynika, że rząd powinien jak najszybciej wprowadzić dodatkowe rozwiązania w celu naprawienia problemu. Potrzeba na to około 2,5 mld NOK.

Jeśli tak się nie stanie, to w najbliższych latach może to doprowadzić do kryzysu w służbie zdrowia, który będzie miał konsekwencje nie tylko dla poszczególnych pacjentów, ale całego społeczeństwa.

Liczba nowych lekarzy rośnie zbyt wolno w stosunku do wielkości populacji. Na przykład w okresie od pierwszego kwartału 2020 r. do czwartego kwartału 2021 r. w Norwegii przybyło zaledwie 59 lekarzy pierwszego kontaktu.

Helsedirektoratet jest też zaniepokojony faktem, że w ostatnich miesiącach wielu lekarzy zrezygnowało z pracy. Wśród tych, którzy rezygnują z pracy w publicznej służbie zdrowia, jest wiele osób młodych. Połowa rezygnujących ma mniej niż 50 lat, jedna czwarta mniej niż 40 lat. Oznacza to, że zawód lekarza z jakiegoś powodu staje się mniej atrakcyjny niż wcześniej.

Norweski Urząd ds. Zdrowia szacuje iż obecnie około 150 000 mieszkańców Norwegii nie posiada lekarza pierwszego kontaktu. W kraju jest po prostu za mało lekarzy, aby każdy miał zapewnione prawo do gwarantowanego mu prawnie wyboru. Osoby zamożne mogą sobie w takiej sytuacji pozwolić na korzystanie z prywatnej służby zdrowia, jednak nie jest to możliwe dla osób o niskich dochodach.

Imigranci a norweska służba zdrowia

Szef Helsedirektoratet Bjørn Guldvog uważa zwiększający się niedobór lekarzy za poważny problem.

– Jestem tym zaniepokojony, w ostatnich latach problem narastał – powiedział telewizji TV2. – Ważne jest, abyśmy nadali rozwiązaniu tego problemu priorytet.

Z ankiety anglojęzycznego portalu o Norwegii thelocal.no wynika, że dla imigrantów w Norwegii największym problemem z zetknięciu z miejscową służbą zdrowia jest długi okres oczekiwania na przydzielenie lekarza pierwszego kontaktu.

Zetknięcie z służbą zdrowia w nowym kraju zawsze jest problematyczne i dotyczy wszystkich nacji, choć nie w równym stopniu. Zdrowie to jeden z obszarów wrażliwych, gdzie istotne są dobra komunikacja, znajomość swoich praw oraz zaufanie. Jeśli na przykład ktoś jest już w trakcie leczenia, przeniesienie całego procesu terapii do nowego kraju bywa dużym wyzwaniem.

Warto pamiętać, że w Norwegii obcokrajowcom przysługuje prawo do korzystania z usług tłumacza podczas wizyt lekarskich. Podczas umawiania wizyty trzeba zaznaczyć taka potrzebę.

W przypadku trudności w znalezieniu lub zmianie lekarza rodzinnego przy pomocy strony internetowej helsenorge.no, należy zadzwonić na numer telefonu  23 32 70 00, gdzie można uzyskać wskazówki, jak to zrobić.