Norwegia Drammen – co zobaczyć
Na południu Norwegii, około 40 kilometrów od Oslo, znajduje się Drammen. To portowe, urokliwe miasto, położone u ujścia rzeki Drammenselva do fiordu Drammenfjord, liczy sobie około 70 tysięcy mieszkańców, z czego 2% stanowią Polacy. Miejscowym Drammen kojarzy się głównie z obecnym tam przemysłem drzewnym, celulozowo-papierniczym, stoczniowym, rybołówstwem i przetwórstwem oraz kamieniołomami granitu. Jeśli jednak odwiedzamy Drammen jako turyści, warto poznać je od zupełnie innej strony, kryje bowiem wiele interesujących ciekawostek.
Drammen – historia i… prehistoria
Choć pierwsze wzmianki o Drammen pochodzą z 1070 roku, przodkowie dzisiejszych mieszkańców tej okolicy najprawdopodobniej pojawili się tam znacznie wcześniej, bo w epoce neolitu, około 7–6 tysięcy lat p.n.e. Jak szacują naukowcy, z tego właśnie okresu pochodzą rysunki naskalne, odkryte w Skogerveien w gminie Drammen. Na gładkich granitowych powierzchniach obejmujących niemal 40 m2, znajduje się około 50 rytów, przedstawiających zwierzęta: głównie łosie, ale również ptaki, niedźwiedzie, a nawet wieloryba. Odkrycie to było imponujące również ze względu na rozmiary rysunków naskalnych w Skogerveien – największy wizerunek łosia mierzy 1,75 m długości, a rysunek wieloryba, największy spośród wszystkich rytów, ma aż 2,28 m. Jako ciekawostkę warto dodać, że wizerunki trzech rytów ze Skogerveien – łosia, wieloryba oraz prawdopodobnie pułapki na zwierzęta – znalazły się na znaczkach pocztowych, emitowanych w Norwegii w latach 60. i 70. XX wieku.
Dzisiejsze Drammen pierwotnie funkcjonowało jako dwie odrębne osady, istniejące od XIII wieku – Bragernes i Strømsø, które otrzymały prawa miejskie w 1715 roku. Prawie 100 lat później, w 1811 roku połączyły się one z Tangen, tworząc obecny kształt miasta. Pod koniec XIX stulecia Drammen zyskał stację kolei żelaznej i do dziś jest istotnym węzłem kolejowym. Swój rozwój zawdzięcza między innymi dogodnemu położeniu nad rzeką Drammenselva, którą spławiano ścięte drewno do lokalnych tartaków i papierni, gdzie było przetwarzane, a później eksportowane.
Co warto zobaczyć w Drammen?
Z punktu widzenia turysty podróżującego po Norwegii, Drammen jest interesującym celem podróży nie tylko ze względu na bliskość stolicy kraju, Oslo, ale również z uwagi na atrakcje, jakie oferuje przyjezdnym. Wybierając się do Drammen, warto zwiedzić następujące miejsca, znajdujące się w samym mieście i w jego okolicy:
- Spirala (Spiralen)
Spirala to tunel drogowy, który łączy Drammen ze szczytem wulkanicznej góry Bragernesåsen, znajdującej się na północ od miasta. Jego pomysłodawcą był inżynier miejski Eivind Olsen, który w latach 50. XX stulecia zaproponował wybudowanie podziemnego tunelu, prowadzącego ze starego kamieniołomu na wierzchołek Bragernesåsen. Budowę tego tunelu zakończono w 1961 roku, w 150 rocznicę powstania miasta, a jego otwarcia dokonał król Norwegii, Olav V. Sam. Eivind Olsen został natomiast ochrzczony przez mieszkańców Drammen mianem „ojca Spirali” (spiralens far) i uhonorowany tablicą na szczycie góry Bragernesåsen.
Jak sama nazwa wskazuje, tunel Spirala ma kształt krętej serpentyny w skale, obejmującej sześć i pół okrążenia, o całkowitej długości 1650 metrów i wysokości 3,6 metra. Podróż tunelem rozpoczyna się na wysokości 50 m n.p.m., a kończy na wysokości 213 m n.p.m., na szczycie góry. Zwiedzający znajdą tam klimatyczną restaurację, ogródek piwny oraz punkt widokowy, z którego można obejrzeć niesamowitą panoramę doliny Drammen. Miłośnicy historii i militariów zainteresują się z pewnością znajdującą się na wierzchołku góry zabytkową armatą Cockerill 1904, która miała za zadanie bronić miasto w czasie konfliktów norwesko-szwedzkich. Armata oddaje salwę honorową każdego roku podczas norweskiego Dnia Konstytucji, obchodzonego 17 maja.
- Kościół Bragernes (Bragernes Kirke)
Świątynia wybudowana w 1871 roku w stylu neogotyckim znajdująca się w pobliżu głównego placu Drammen i mostu miejskiego. Została ona wzniesiona w miejsce innego kościoła, który spłonął w pożarze w 1866 roku. Kościół Bragernes słynie z pięknego ołtarza, na którym znajduje się obraz Zmartwychwstanie pędzla norweskiego malarza Adolpha Tidemanda – czołowego twórcy w okresie norweskiego romantyzmu. Jest to bardzo popularny obraz – jego kopie wiszą w wielu kościołach w całej Norwegii. Warto również zwrócić uwagę na organy w stylu romantycznym, będące dziełem Duńczyka, Carstena Lunda.
- Browar Aass Bryggeri
Ten najstarszy browar norweski mieści się w Drammen i zajmuje się warzeniem piwa od 1834 roku. W jego ofercie znajduje się kilkadziesiąt rodzajów piwa Aass oraz kilka rodzajów piwa Lundetangen. Jest to obecnie największy browar w Norwegii, rokrocznie osiągający obroty rzędu kilkuset milionów koron i z powodzeniem konkurujący z tak znanymi graczami w branży piwnej, jak np. Carlsberg. Poza warzeniem piwa Aass Bryggeri zajmuje się również produkcją wód mineralnych i gazowanych oraz aquavitu – wódki gatunkowej podobnej do ginu, destylowanej z kminkiem lub koprem, bardzo popularnej w krajach nordyckich.
- Plac miejski Bragernes Torg
Jest to największy plac miejski w Norwegii i najdłuższy w całej Europie Północnej. Na początku XIX wieku jego szerokość wynosiła ok. 23 metrów i w ciągu półwiecza przekroczyła 60 metrów. Na jego obecny kształt największy wpływ miał jednak wielki pożar Drammen w 1866 roku, który zniszczył prawie 400 budynków. W obawie przed kolejną tak poważną klęską żywiołową, podczas odbudowy pozostawiono jak najwięcej wolnego miejsca między budowlami. Aktualnie na Bragernes Torg odbywa się wiele wydarzeń kulturalnych i sportowych.
- Kanion Kjøsterudjuvet
Ten głęboki na 60 metrów wąwóz z wodospadem, którego najwęższe miejsce nie przekracza 4 metrów, liczy sobie aż 10000 lat. Przez kanion przepływa potok Kjøsterudjuvet i prowadzi pieszy szlak turystyczny, którym można dojść do jeziora Gamledammen. Niedaleko jeziora znajduje się całoroczny wyciąg narciarski, którym można zjechać w dół, po drodze obserwując panoramę Drammen.
Jeśli wybieramy się na wędrówkę kanionem, warto zwrócić uwagę na pogodę – po opadach deszczu przejście dołem wąwozu jest zalane wodą i wówczas dostępne jest tylko przejście górą kanionu. Pamiętajmy też, że szlak prowadzący dołem kanionu jest stromy i śliski, dlatego należy zaopatrzyć się w odpowiednie obuwie trekkingowe.
Gratka dla miłośników sportów zimowych
Na koniec kilka słów o atrakcji w Drammen, która zainteresuje zagorzałych fanów narciarstwa: w sportowym świecie to miasto znane jest jako ośrodek narciarstwa biegowego. Przeprowadzane są tu zawody w biegach narciarskich zaliczane do klasyfikacji Pucharu Świata. To właśnie w Drammen w 2013 roku reprezentantka Polski, Justyna Kowalczyk, odniosła swoje pierwsze zwycięstwo w zawodach Pucharu Świata w Norwegii, zdobywając złoto w sprincie techniką klasyczną.
W Drammen–Konnerud znajduje się też kompleks skoczni narciarskich Gjerpenkollen. Pierwsza skocznia stanęła w tym miejscu w 1932 roku; dziś kompleks obejmuje dwa obiekty igelitowe o punktach konstrukcyjnych K74 i K15 oraz dwa treningowe – K35 i K5.
Skoro o ciekawostkach sportowych mowa, warto przypomnieć, że w Drammen urodził się utytułowany norweski biathlonista, Ole Einar Bjørndalen. Na jego koncie jest aż 13 medali zimowych igrzysk olimpijskich. W latach 1993–2018 Ole Einar Bjørndalen zwyciężył 95 razy w zawodach Pucharu Świata, czym zapewnił sobie drugie miejsce w klasyfikacji wszech czasów dyscyplin narciarskich, ustępując tylko swojej słynnej rodaczce, wielokrotnej triumfatorce biegów narciarskich, Marit Bjørgen.
