Już wkrótce opcja 80% świadczenia może być tak samo korzystna, jak 100%. Rodzice małych dzieci czekają na decyzję norweskiego parlamentu w sprawie foreldrepenger.
Forelderpenger to zasiłek rodzicielski, który jest wypłacany przez NAV w Norwegii. Jego zadaniem jest zastąpienie dochodu rodzica w okresie, w którym powinien się on opiekować nowonarodzonym lub adoptowanym dzieckiem. Wysokość zasiłku jest ustalana na podstawie wynagrodzenia rodzica przed pobieraniem zasiłku.
Proponowana zmiana
Zmianę w zasadach wypłacania zasiłku foreldrepenger norweski rząd zapowiedział w czerwcu 2023 r. Ma ona dotyczyć wyrównania całkowitej kwoty zasiłku dla rodziców pobierających 100 i 80% świadczenia. Zdaniem Minister ds. Dzieci i Rodziny reforma ma dać rodzicom większą możliwość wyboru i ułatwić dłuższe pozostanie z dzieckiem w domu.
Obecnie rodzice posiadający prawo do zasiłku rodzicielskiego mogą zdecydować się na macierzyński/tacierzyński w wysokości 100% dochodu przez 49 tygodni lub pobieranie świadczenia w wysokości 80% dochodu przez 59 tygodni. Całkowita kwota zasiłku rodzicielskiego przy 80% jest niższa niż przy pobieraniu 100%. Z tego względu większość rodziców w Norwegii, z uwagi na aspekt finansowy, wybiera opcję 100%, często przedłużając czas pozostawania z dzieckiem w domu o urlop bezpłatny. Urlop bezpłatny nie jest dobrym rozwiązaniem, bo w czasie jego trwania pracownik nie odkłada na emeryturę i traci część uprawnień.
O tym, czy zrównać całkowite kwoty dwóch wariantów norweski parlament zadecyduje w ciągu kilku najbliższych dni. Wszystko wskazuje na to, że reforma wejdzie w życie, bowiem rząd ma w tej sprawie potrzebną większość.
Foreldrepenger w szczegółach
Wypracowane prawo do foreldrepenger liczy się 10 miesięcy wstecz przed pierwszym dniem urlopu. Należy mieć przepracowane 6 z ostatnich 10 miesięcy i za ten okres dochód musi wynosić co najmniej 59 310 kr brutto.
Jeśli matka ma prawo do urlopu, to zaczyna go na 3 tygodnie przed porodem. Musi też wziąć zaraz po urodzeniu 6 tygodni. Jeśli matka nie nabyła prawa do foreldrepenger, to ojciec może rozpocząć urlop już na 2 tyg. przed porodem dziecka.
Dwa przypadki zasiłku foreldrepenger w Norwegii
Przypadek pierwszy: Matka dziecka ma prawo do zasiłku macierzyńskiego w Polsce, a ojciec w Norwegii. Zasiłek dzielony jest tak, jakby oboje rodzice mieli prawo do zasiłku rodzicielskiego w Norwegii. Rodzice wybierają jeden z dwóch wariantów pobierania świadczenia:
– 49 tygodni, 100% świadczenia: 3+15 tygodni dla matki (mødrekvote), 16 tygodni wspólnych (fellesperiode), 15 tygodni dla ojca (fedrekvote);
– 59 tygodni, 80% świadczenia: 3+19 tygodni dla matki, 18 tygodni wspólnych, 19 tygodni dla ojca.
W czasie 15/19 tygodni przeznaczonych dla ojca dziecka matka dziecka nie musi pracować, jednak gdyby ojciec chciał wybrać okres wspólny, to matka dziecka musi w tym czasie pracować na co najmniej 75% etatu, chodzić do szkoły, mieć własną firmę lub przebywać na zwolnieniu lekarskim.
Wybranie przez ojca okresu wspólnego jest możliwe tylko wtedy, gdy matka dziecka nie pobiera zasiłku macierzyńskiego dłużej niż przez 15 /19 tygodni w Polsce. Każdy dodatkowy tydzień z zasiłkiem macierzyńskim w Polsce zostaje odjęty od puli okresu wspólnego w Norwegii, o który wnioskować mógłby ojciec dziecka.
Ojciec dziecka może zawnioskować o fedrekvote do 3. roku życia dziecka bez konieczności odraczania zasiłku.
2 tygodnie z przysługujących ojcu dziecka 15 /19 tygodni, mogą zostać wybrane w okresie od 2 tygodni przed porodem do 6 tygodni po porodzie – zasiłek ojcowski może być wtedy pobierany równocześnie z zasiłkiem macierzyńskim. O pozostałe tygodnie ojciec może wnioskowaćdopiero wtedy, gdy matka dziecka zakończy swój zasiłek macierzyński w Polsce. Dotyczy to wybierania części wspólnej. Przy fedrekvote nie ma takiej konieczności.
Przypadek drugi: Matka dziecka nie ma prawa do pobierania zasiłku macierzyńskiego w Polsce. W tym wypadku ojciec w Norwegii może mieć prawo do:
– 40 tygodni zasiłku ze stawką 100% lub
– 50 tygodni ze stawką 80%.
Ojciec może rozpocząć pobieranie zasiłku ojcowskiego już na 2 tygodnie przed planowanym porodem dziecka. Przez pierwsze 8 tygodni zasiłku matka dziecka nie ma wymogu uzyskiwania dochodu (2 tygodnie przed porodem plus 6 tygodni po porodzie). Aby ojciec mógł pobierać foreldrepenger po 8 tygodniach, matka dziecka musi wrócić do pracy na co najmniej 75% etatu, zacząć pobierać edukację, prowadzić działalność gospodarczą lub przebywać na zwolnieniu lekarskim.
Jeżeli ojciec nie chce wybrać całości zasiłku od razu po porodzie, to może odroczyć jego pobieranie. W tym celu musi wysłać wniosek do NAV. Warunkiem w tej sytuacji jest praca matki dziecka w tym okresie, jeżeli odraczane są tygodnie inne niż wspomniane 8 tygodni, w czasie których matka nie musi pracować.
Długi czas procedowania
Obecnie NAV rozpatruje wnioski o foreldrepenger przez około 3-6 miesięcy, więc należy zadbać o to, aby wysłać wniosek w odpowiednim terminie.
Chcesz się starać o zasiłek rodzicielski z Norwegii? Zrób to z naszą pomocą! Korzystając z naszych usług szybko złożysz wniosek o zasiłek tacierzyński lub macierzyński w Norwegii. Zgłoś się do nas, a pomożemy Ci w wypełnieniu formularza.
