Skip to main content

Główna zasada w norweskim prawie pracy mówi, że z zasady pracownicy powinni być zatrudniani na stałą umowę o pracę, która trwa tak długo dopóki jedna ze stron jej nie wypowie.

Prawo pracy przewiduje także zatrudnienie tymczasowe – z uwagi na charakter wykonywanej pracy i może być stosowane wówczas, gdy pojawi się do tego wyraźna przesłanka.

W prawie norweskim istnieją następujące formy tymczasowego zatrudnienia:

  1. Praca sezonowa (sesongarbeid) – dotyczy zatrudniania pracowników w określonej porze roku, np. zbioru owoców latem, lub wakacyjna obsługa turystów w restauracjach.
  2. Pomoc dodatkowa (tilkallingshjelp, ringevikar) – pracownik dostaje umowę o pracę, ale pojawia się w pracy dopiero na wezwanie pracodawcy, gdy zaistnieje potrzeba wykonania wskazanych w umowie działań. Nie ma możliwości planowania dni wykonywania pracy ani przez pracownika, ani przez pracodawcę.
  3. Praca w projekcie (prosjektarbeid) – pracownik zatrudniony jest do wykonania określonych zadań w projekcie, który ma określone ramy czasowe. Zdarza się, że w przypadku wielu następujących po sobie projektów w firmie, pracująca w ten sposób osoba może zostać zatrudniona na stałe.
  4. Wikariat – zastępstwo (vikariat) – dotyczy zatrudnienia na zastępstwo, za pracownika który jest chory, przebywa na dłuższym urlopie lub np. zasiłku rodzicielskim.
  5. Inne formy zatrudnienia tymczasowego, to praktyki dla uczniów zdobywających zawód lub dla uczestników kursów dokształcających w NAV.

W lipcu 2022 roku zniesiono zasadę, że umowa tymczasowa nie może trwać dłużej niż 12 miesięcy. 

Liczba osób zatrudnionych czasowo nie może przekraczać 15 % wszystkich zatrudnionych osób w danej firmie.

W każdym przypadku zatrudnienia czasowego wymagane jest podpisanie umowy o pracę, nawet jeśli zatrudnienie trwa np. tylko 1 dzień. Obowiązkiem pracodawcy jest dbałość, by pracownik otrzymał swój egzemplarz umowy o pracę.

Prawo pracy mówi, że umowa czasowa o pracę trwa dokładnie tyle, na ile została podpisana. Po tym okresie pracodawca powinien zatrudnić pracownika na stałe. W przypadku sytuacji, gdy pracownik dłużej wykonywał powierzone zadania (przekraczając termin upływu umowy czasowej), aby ukończyć wszystkie zlecone przez pracodawcę działania, musi zostać podpisany aneks do umowy o pracę, obejmujący tę okoliczność.

Reguła 3 i 4 lat – co oznacza?

Jeśli przed 1 stycznia 2024 roku pracownik był zatrudniony czasowo więcej niż łącznie 4 lata, ma prawo żądać zatrudnienia na stałe. Dotyczy to pracy sezonowej, w projekcie lub jako dodatkowa pomoc.

W przypadku, gdy pracownik był zatrudniony przez 4 lata na podstawie trzech poniższych rodzajów zatrudnienia, ma prawo żądać stałego kontraktu o pracę.

  • tymczasowe zatrudnienie do wykonania pracy mającej charakter czasowy;
  • wikariat- zastępstwo;
  • tymczasowe zatrudnienie na ogólnych warunkach.

W tym przypadku, nawet jeśli pomiędzy okresami pracy istniały przerwy czasowe, to wykładnia prawa mówi tu o spełnieniu warunku okresu łącznego. A jeżeli pracodawca specjalnie robił przerwy pomiędzy okresami zatrudnienia, interpretuje się to na korzyść pracownika. 

Jeśli po 1 stycznia 2024 roku pracownik został zatrudniony tymczasowo i będzie pracował przez więcej niż łącznie 3 lata, ma prawo żądać zatrudnienia na stałe. Dotyczy to pracy sezonowej, w projekcie lub jako dodatkowa pomoc.

Okres przebywania na zwolnieniu chorobowym nie jest liczony jako przerwa w pracy.

Pierwszeństwo do stanowiska

W rozumieniu ogólnym, można zatrudnić pracownika na kolejnym wikariacie, ale nie w sytuacji, gdy w firmie istnieje stała potrzeba na dane stanowisko. W takim wypadku pracodawca powinien sporządzić stałą umowę o pracę.

Pracownik, który został zwolniony lub nie został zatrudniony ponownie z powodu tymczasowego braku zadań do wykonania, ma prawo do zatrudnienia ponownie w pierwszej kolejności, jeśli w firmie ponownie zaistniała potrzeba wykonywania danych zadań. Aspirujący na dane stanowisko musi posiadać właściwe kwalifikacji oraz być zatrudnionym przez min. 12 miesięcy w firmie w okresie ostatnich 2 lat. Prawo pierwszeństwa dotyczy roku po uprzednim zakończeniu pracy. Zasada ta nie dotyczy pracowników na wikariatach.

We wszystkich sytuacjach, gdy pracodawca łamie prawo pracy o tymczasowym zatrudnieniu, pracownik zawsze ma prawo zgłosić się do sądu o rozpatrzenie, czy prawo pracy zostało złamane przy zawieraniu umów o tymczasowym zatrudnieniu. Kwestie łamania prawa pracy warto też zgłaszać do Arbeidstilsynet. 

www.arbeidstilsynet.no