W grudniu na norweskim koncie pojawia się więcej pieniędzy niż zwykle na skutek mniejszego potrącenia podatku. Kto dostanie mniejszy podatek i kiedy?
Zastrzyk dodatkowej gotówki w grudniu wynika z zasady w systemie podatkowym, wedle której w pod koniec roku obowiązuje halv skatt, czyli połowa potrącenia podatku. Ustawodawcy pomyśleli to tak, by przed okresem świątecznym mieszkańcy Norwegii mieli w portfelach trochę więcej zasobów niż w pozostałych miesiącach roku. Zasadę tę wprowadzono w roku 1950. W 2016 roku Urząd Skarbowy zezwolił na stosowanie grudniowej reguły w listopadzie, zamiast grudniu, stąd nie w każdej firmie obowiązuje dziś taka sama praktyka.
Co warto wiedzieć o halv skatt?
Nie w każdym miejscu pracy połowa podatku (czyli tak zwany „podatek od króla”) obowiązuje w tym samym czasie. Pracodawcy mogą wybrać, czy mniejsze potrącenia podatku będzie zastosowane za dochody wypracowane w listopadzie czy w grudniu.
Wbrew obiegowym opiniom połowa podatku nie jest prezentem od króla, państwa bądź pracodawcy. Płatnicy w Norwegii odprowadzają podatek przez 10,5 miesiąca w roku. Są zwolnieni z tego obowiązku przez 4 letnie tygodnie oraz 2 tygodnie przed Świętami Bożego Narodzenia. Przez resztę czasu płacą jednak tyle, by zaliczek na podatek starczyło za cały rok. Jest to zatem rodzaj „przymusowego oszczędzania” w taki sposób, aby mieć nieco więcej w portfelu, gdy zachodzi taka potrzeba.
Halv skatt dotyczy pracowników, którzy otrzymują pensję w systemie miesięcznym, dwutygodniowym bądź godzinowym. Tabela podatkowa lub procentowy sposób odliczeń tez nie gra roli w tym przypadku. Istnieją tylko dwa wyjątki. Pierwszy to osoby, które w ogóle nie posiadają karty podatkowej w Norwegii i pracodawca odciąga im ustalone przez prawo 50% podatku. Ich zasada grudniowej połowy podatku nie obowiązuje. Drugi to podatnicy korzystający z kildeskatt, czyli stałego 25%-ego potrącenia przez 12 miesięcy. Oni również zapłacą w grudniu stały podatek, a nie mniejsze o połowę potrącenie.
Halv skatt a świadczenia z NAV
Halv skatt dotyczy również osób pobierających świadczenia z NAV, w tym zasiłek chorobowy, zasiłek dla bezrobotnych oraz AAP. Różne świadczenia mają różne zasady, bowiem są wypłacane w innym systemie – miesięcznym bądź dwutygodniowym.
- Zasiłek chorobowy: Połowa potrącenia podatku przysługuje, jeśli zasiłek chorobowy jest przyznany za grudzień i wypłacany jest w grudniu.
- Zasiłek rehabilitacyjny AAP: NAV nie pobiera podatku za pierwsze dwa tygodnie w grudniu (tygodnie 47/48 lub 48/49).
- Zasiłek dla bezrobotnych: NAV nie pobiera podatku za pierwsze dwa tygodnie w grudniu (tygodnie 47/48 lub 48/49).
- Emerytura: NAV nie odtrąca podatku za emerytury wypłacane w grudniu.
- Renta: W grudniu obowiązuje połowa potrącenia podatku.
- Renta wdowia: bez podatku w grudniu.
- Zasiłek opiekuńczy: połowa podatku w grudniu.
Dobrowolna rezygnacja
Warto wiedzieć, że można zrezygnować z tej zasady, na przykład wtedy, gdy w danym roku zapłaciło się w sumie za mało zaliczki na podatek dochodowy. Kto chce zrezygnować z halv skatt, powinien powiadomić pracodawcę odpowiednio wcześnie, aby za dany okres odciągnął regularny podatek.
