Jesteś zatrudniony na umowie o pracę w Norwegii? Marzysz o tym, żeby wziąć urlop i odpocząć, jednak nie chcesz pozostać bez dochodów przez ten czas? Bez obaw! Choć urlop jest bezpłatny, zadbano o to, aby pracownik nie był stratny i stworzono feriepenger, czyli wynagrodzenie urlopowe. Dzięki temu nie trzeba martwić się o swoje finanse podczas wakacji. Dowiedz się więcej.
Wokół feriepenger narosło wiele mitów. Nawet osoby pracujące w Norwegii od dawna mają czasami problem z wyjaśnieniem, kto i kiedy może otrzymać to wynagrodzenie. Warto jednak wiedzieć, czy przysługuje Ci to świadczenie, kiedy zostanie Ci wypłacone oraz jakiej kwoty możesz się ewentualnie spodziewać.
Feriepenger – co to jest?
Ze względu na to, że urlop w Norwegii jest bezpłatny, wiele osób z niego rezygnowało, ponieważ nie chciało stracić dochodów. W odpowiedzi na te potrzeby powstało feriepenger, dzięki któremu każdy, kto chce odpocząć, może to zrobić bez martwienia się o swoje finanse.
Feriepenger – po polsku: wynagrodzenie urlopowe – to świadczenie urlopowe, na które zapracowuje się w roku poprzedzającym rok wypłaty świadczenia, czyli tzw. rok urlopowy.
Świadczenia urlopowe w Norwegii – jak są wyliczane?
Zastanawiasz się, czy wzięcie urlopu w Norwegii jest opłacalne? Wysokość feriepenger zależy przede wszystkim od Twoich dochodów, które wypracowałeś w poprzednim roku. W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę poniżej 60. roku życia wynosi ono 10,2% wynagrodzenia brutto wypracowanego w ciągu poprzedniego roku. Wlicza się do niego:
- podstawowe wynagrodzenie, które otrzymujesz;
- płaca za nadgodziny;
- premie;
- prowizje;
- dodatki np. za pracę na akord, w szczególnie trudnych warunkach lub na zmiany;
- zasiłek chorobowy;
- wyżywienie.
Pracodawca co miesiąc od kwoty przychodu brutto nalicza 10,2% feriepenger i wypłaca je z własnych środków jako świadczenie urlopowe dla pracownika. Zazwyczaj świadczenie urlopowe w Norwegii jest wypłacane w czerwcu roku urlopowego.
Co ważne, feriepenger dostaje się nie oprócz, a zamiast pensji w miesiącu urlopowym: pracownik przez 11 miesięcy otrzymuje pensję, a przez 1 miesiąc feriepenger. Z kolei pracodawca przez 11 miesięcy nalicza równowartość 10,2% pensji brutto i to właśnie ta kwota jest wypłacana pracownikowi w miesiącu urlopowym.
Świadczenie urlopowe – czy można otrzymać więcej niż 10,2%?
Uważasz, że 10,2% kwoty brutto, którą zarobiłeś w poprzednim roku urlopowym, to za mało, aby pokryć Twoje potrzeby finansowe podczas wakacji? Świadczenie może wzrosnąć, jednak wyłącznie dla:
- pracowników w wieku powyżej 60. lat – dla tego grona wysokość feriepenger wzrasta do 12,5% uzyskanego dochodu za rok poprzedni. Co więcej, osobom w wieku starczym przysługuje dłuższy urlop, który trwa nie 4 a 5 tygodni;
- pracowników firm, w których zawarte są porozumienia zbiorowe, bądź którzy odprowadzają składki na związki zawodowe mogą liczyć na wyższe feriepenger – w takim przypadku wysokość feriepenger liczy się od 12% wypracowanego dochodu brutto. Natomiast osoby, które przekroczyły 63. rok życia, mogą liczyć na świadczenie w wysokości 14,3% dochodu brutto.
Pracodawca musi zadbać o to, by pracownik wykorzystał swoje dni urlopowe – jeśli tego nie zrobi, są one przenoszone na kolejny rok.
Jednak nie możesz ubiegać się o ekwiwalent finansowy za niewykorzystany urlop – taką możliwość mają jedynie pracownicy kończący pracę u danego pracodawcy.
Kiedy można wymagać wypłacenia świadczenia urlopowego?
Zastanawiasz się, do kiedy NAV wypłaca feriepenger? Wynagrodzenie jest wypłacane w roku następującym po roku, w którym zostało wypracowane przed pójściem pracownika na urlop. Zwykle odbywa się to w czerwcu i lipcu – miesiącach urlopowych. Zazwyczaj jest to obowiązek pracodawcy, jednak są sytuacje, kiedy feriepenger płaci NAV, czyli Urząd Pracy i Opieki Społecznej.
Zgodnie z prawem:
- pracownik może domagać się wypłaty wynagrodzenia urlopowego najpóźniej na tydzień przed rozpoczęciem urlopu. W przypadku urlopu podzielonego wypłata świadczenia powinna następować w częściach;
- jeśli realizacją świadczenia zajmuje się NAV, feriepenger za zasiłek chorobowy, pielęgnacyjny, edukacyjny, ciążowy lub rodzicielski środki powinny zostać wypłacone do 30. maja następnego roku. Wyjątkiem są feriepenger od zasiłku dla bezrobotnych, które są wypłacane zwykle na przełomie stycznia i lutego roku następnego.
Warto pamiętać, że pracownicy na zwolnieniu chorobowym nie mogą żądać wypłaty świadczeń urlopowych, zanim faktycznie nie wykorzystają urlopu lub rozwiążą stosunek pracy.
Dana umowa zbiorowa lub indywidualna umowa o pracę może zawierać inne przepisy, które dają prawo do wyższego wynagrodzenia urlopowego.
Czytaj więcej: Wszystko, co trzeba wiedzieć o feriepenger – fakty i mity
Opodatkowanie feriepenger – czy trzeba zapłacić podatek od świadczenia urlopowego?
Wiele osób przyjmuje świadczenie urlopowe, jak upominek od pracodawcy z okazji wakacji i nie odprowadza od tego należnego podatku. Jednak nie jest prawdą, że feriepenger jest świadczeniem nieopodatkowanym. Podobnie jak każdy inny dochód z pracy – świadczenie to podlega opodatkowaniu, zgodnie z przyznaną kartą podatkową. Przyjęło się, że pieniądze za urlop wypłaca się jako kwotę brutto, nie potrącając w miesiącu przejścia na urlop zaliczki na podatek. Zazwyczaj pracodawcy potrącają nieco wyższą zaliczkę na podatek od wynagrodzeń w ciągu roku, właśnie po to, żeby wynagrodzenie urlopowe było wyższe.
Wynagrodzenie urlopowe a okres wypowiedzenia – czy otrzymasz świadczenie?
Chcesz zwolnić się z pracy i martwisz się, że Twoje skrupulatnie odkładane składki na świadczenie urlopowe przepadną? Bez obaw! Nawet jeśli stosunek pracy ulega rozwiązaniu, pracodawca zobowiązany jest do wypłaty feriepenger nie tylko z roku ubiegłego, ale również bieżącego. Co więcej, cała kwota powinna być wypłacona wraz z ostatnią pensją.
Jeśli pracodawca przesunie wypłatę środków na czerwiec kolejnego roku, były pracownik musi złożyć dodatkowe zeznanie podatkowe za ten rok. W przypadku osób wracających do Polski wiąże się z koniecznością samodzielnego odprowadzenia podatku od feriepenger.
Czytaj więcej: Prawo do urlopu w Norwegii
Odmowa wypłaty świadczenia urlopowego – co robić?
Może zdarzyć się też tak, że pracodawca nie będzie chciał wypłacić Ci świadczenia urlopowego wraz z ostatnią wypłatą. Wtedy nie zwlekaj – po upływie trzech lat sprawa ulega przedawnieniu i nie będzie można ubiegać się o zaległe wynagrodzenie urlopowe. Co możesz zrobić?
Zgłoś swój problem do związków zawodowych, sądu rozjemczego (forliksråd) lub sądu wyższej instancji – norweska Inspekcja Pracy nie ma bowiem uprawnień, by działać w imieniu pracownika. Możesz także skontaktować się z nami. Pomożemy Ci w odzyskaniu wynagrodzenia za feriepenger.
Feriepenger to ciekawe rozwiązanie, które pozwoli Ci cieszyć się spokojnym miesiącem urlopu bez ponoszenia strat finansowych. Warto z tego skorzystać!
